Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η απατηλή λάμψη του καπιταλισμού

Έγραψα το κείμενο που ακολουθεί ακριβώς ένα χρόνο πριν και για να είμαι ακριβής ήταν το πρώτο κείμενο που γράφτηκε για το παρόν blog.  Γιατί δεν το δημοσίευσα ως τώρα;  Δεν μπορώ να απαντήσω, μερικές φορές είμαι απλώς παράξενος χωρίς κανένα συγκεκριμένο λόγο...Το διάβασα λοιπόν ένα χρόνο μετά και παρατήρησα με κάποια έκπληξη ότι παραμένει ακόμα φρέσκο...Καλά, τουλάχιστον έτσι πιστεύω...Σας το χαρίζω λοιπόν...


-->
Ηράκλειο 18/5/2010

Ανδρώθηκα στην ανέμελη δεκαετία του 80, μια δεκαετία όπου τα πάντα έδειχναν εύκολα και λαμπερά. Και χωρίς να προσθέσω λεπτομέρειες, που θα ήταν εκτός θέματος, θέλω να σας τονίσω ότι δεν είμαι τέκνο της αστικής τάξης. Έτσι τουλάχιστον κατάλαβα όταν παιδί ακόμα διάβασα το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, κάπως έτσι μου το εξήγησαν και οι σύντροφοι στις κομματικές οργανώσεις. Αυτά βέβαια όταν ήμουν μαθητής, μιας και χρόνια πολλά απέχω από την πολιτική δράση. Δεν είμαι a politic, απλώς η κομματική δράση μου προκαλεί βαρεμάρα. Το είχα από παλιά το πρόβλημα, δεν είναι τωρινό. Και φυσικά κουβαλάω τις εικόνες μου….
Ναι το ομολογώ. Η ανήσυχη και κάπως αφελής σκέψη μου γέμισε από νωρίς με συνθήματα και ιδέες. Ήμουν ένας έφηβος που παρατηρούσε εκστατικά τη ζωή γύρω του, τις αλλαγές και την γρήγορη κίνηση προς τα μπρος που χαρακτήριζε εκείνα τα χρόνια. Και προσχώρησα στην προοδευτική σκέψη. Με εξόργιζε η αδικία, με πυρπολούσαν όνειρα για ένα καλύτερο κόσμο, όπως ολοζώντανα τα περιέγραφαν οι πένες των μεγάλων διανοητών του 19ου και του 20ου αιώνα. Ποθούσα τη ισότητα και την αλληλεγγύη, ονειρεύτηκα τον διεθνισμό και την συναδέλφωση των λαών…
Όμως όλα τριγύρω μου ήταν αλλιώς. Η επαρχία όπου μεγάλωσα, αγροτική και συντηρητική κατά βάση, έδειχνε να ζει το όνειρό της. Παντού γύρω μου, αλλαγές. Στο σχολείο τα κορίτσια πέταξαν τις σεμνές ποδιές και φόρεσαν μίνι φούστες, σκουλαρίκια και βαριά κραγιόν. Υπήρχε έντονη προσφορά εργασίας, δεν μπορούσες να μείνεις από δουλειά παρά μόνο αν ήθελες. Άνθρωποι που κέρδισαν από την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό και την οικοδομή άρχισαν να αγοράζουν ακριβά γερμανικά και γιαπωνέζικα αυτοκίνητα. Και αυτή ή αίσθηση απελευθέρωσης μιας ολόκληρης γενιάς, που χαρακτήρισε έντονα τις δύο πρώτες παπανδρεϊκές τετραετίες. Θυμάμαι ακόμα οδηγούς στο αυτοκίνητό τους με ένα μπουκάλι ουίσκι, κάτι σαν τους Ντιούκς σε ελληνική βερσιόν. Ήταν φανερό, αυτή η κοινωνία ποθούσε να απελευθερωθεί από το παρελθόν της, να ζήσει διαφορετικά, να αποδεσμευτεί οριστικά από το μετεμφυλιοπολεμικό άγος. Όταν εγώ άρχισα να καταλαβαίνω τον κόσμο η εποχή των αγώνων έκλεινε για την πατρίδα μου. Η εποχή της εξαργύρωσης ήταν παρούσα…
Η αλήθεια είναι ότι δεν απέφυγα τον πειρασμό. Ήμουν νέος, δυνατός και υγιής. Δούλεψα, κέρδισα χρήματα, άρχισα να διασκεδάζω. Πήρα και το πρώτο μου Seiko από κάποιον παροπλισμένο ναυτικό που συμπλήρωνε το εισόδημά του με λαθραίες πωλήσεις. Ναι, η δεκαετία των ρολογιών. Η χώρα γέμισε πλανόδιους πωλητές, ρολόγια, γυαλιά ηλίου και λαθραία ηλεκτρονικά. Αυτά που η πληθωριστική δραχμή τα είχε κάνει ακριβά, τα αγόραζες όλα λαθραία. Αντίθετα όμως τότε ήταν πολύ φτηνά τα τσιγάρα τα ποτά και τα..ξενύχτια. Γι αυτό μπορούσες να βρεις κόσμο κάθε βράδυ έξω. Ήταν φτηνό.
Και φυσικά ο καπιταλισμός είναι γλυκός. Ιδιαίτερα αυτός ο ιδιόρρυθμος ελληνικός καπιταλισμός, στολισμένος με μια σοσιαλίζουσα ρητορική, σαν την χρυσόσκονη που πασπαλίζουμε το πλαστικό χριστουγεννιάτικο δέντρο, για να του προσθέσουμε λάμψη. Μπορούσες να είσαι αστός, μεσοαστός, μικροαστός δεν είχε σημασία, η φιλολαϊκή ρητορική τους χωρούσε όλους. Ήταν βολικό, πολύ βολικό μπορώ να πω. Μπορούσες να είσαι σοσιαλιστής, αντιαμερικανός, αντιμονοπωλιακός και ταυτόχρονα να καταναλώνεις, να αγοράζεις, να προετοιμάζεις τα παιδιά σου για μια σίγουρη δουλειά στο δημόσιο, να μην πληρώνεις φόρους. Όλα ήταν αποδεκτά και πολλά έγιναν σε καθεστώς αμοιβαίας κατανόησης. Και για να σας πω την αλήθεια, δεν απέφυγα την διολίσθηση προς τον ατομικισμό. Ο ατομικισμός ακολουθεί πολύ φυσικά όταν οι κοινωνίες χαλαρώνουν τις συμβάσεις τους και αυτό ακριβώς συνέβη στην πατρίδα μας.
Ναι λοιπόν. Έτσι μεγάλωσα. Και πολλοί από μας. Αγάπησα τον ατομικισμό, την κατανάλωση, εργάστηκα, κουράστηκα, αγόρασα πράγματα, αυτοκίνητο, μηχανή, στερεοφωνικό, υπολογιστή, ταξίδια, τα έζησα όλα, έντονα και πολύ. Δεν παραπονιέμαι, αυτό θα πρέπει να γίνει σαφές.
Πέρασε όμως ο καιρός και όπως από την εποχή των φαραώ ξέρουμε ότι συμβαίνει, ο οικονομικός κύκλος άλλαξε. Και μπήκαμε στην εποχή των ισχνών αγελάδων. Κάποτε θα συνέβαινε. Εξάλλου είχαμε προσπεράσει τον 20ο αιώνα της αειφόρου ανάπτυξης και της άκρατης πίστης στην επιστήμη και την πρόοδο. Και ξύπνησα ένα πρωί και άρχισα να ακούω κάτι περίεργα νέα. Ότι υπάρχει δυσκολία, έλλειψη ρευστού, αδυναμία δανεισμού, ότι έχει έρθει η ώρα των θυσιών για την πατρίδα. Ανάμεσα στα πολλά που μου σέρβιραν οι οργουελικές οθόνες ήταν και το πιο δυνατό από όλα τα επιχειρήματα. Ότι δεν φταίω εγώ για όλα αυτά, ότι είμαι ένα θύμα του συστήματος. Βασικά παρατήρησα χαμογελώντας ότι σε αυτό συμφωνούσαν όλοι. Ο συμπαθής Ντομινίκ, πρόεδρος του ΔΝΤ όπως έμαθα, μου είπε μάλιστα ότι κατά βάθος θα ήθελε να διαδηλώσει μαζί μου. Αυτός δηλαδή που πήρε τα σκληρά μέτρα θέλει να διαδηλώσει εναντίον τους. Περίεργα πράγματα…Είναι και σοσιαλιστής έμαθα μετά. Άραγε να έχει τον διχασμό των Ελλήνων παπανδρεϊκών σοσιαλιστών; Που υπηρετούν το σύστημα το οποίο ιδεολογικά και πολιτικά θα ήθελαν να αλλάξουν…
Πριν αλλάξουν όμως το σύστημα μου φαίνεται ότι πρόλαβαν να αλλάξουν οι ίδιοι! Εκσυγχρονισμένοι, πάλι, αθλητικοί, πράσινοι προς το λαχανί πια, παίρνουν τα μέτρα χωρίς να τα πιστεύουν. Δεν θα πληρώσουν αυτοί που δεν φταίνε μου δήλωσαν. Είναι και αυτοί μαζί μου. Ψάχνουν λύση στο πρόβλημα μου, θα κατέβαιναν ίσως σε καμιά light διαδήλωση, όπως το γάλα που καταναλώνουν κάθε πρωί μαζί με τις νιφάδες βρώμης. Τώρα είμαι σίγουρος. Θα βρουν μια μεταμοντέρνα λύση γκουγκλάροντας… Και αφήνω για το τέλος τους παλιούς μου συντρόφους, που συνεχίζουν απτόητοι το επαναστατικό jogging. Αυτοί ήταν πάντα μαζί μου όπως μάλλον μαντέψατε. Με τα δίκια του λαού. Φυσικά και αυτοί υποστηρίζουν ότι δεν φταίω εγώ. Το σύστημα πρέπει να αλλάξει. Τους χρειάζεται ένας κρίσιμος πυρήνας συνειδητοποιημένης εργατικής τάξης για να ανατρέψουν το σύστημα. Και μετά το καινούριο σύστημα θα με αλλάξει και μένα. Εντάξει βολικό κι αυτό. Μπορώ να περιμένω.
Τελικά βολεύτηκα κατά πως φαίνεται. Εγώ δεν χρειάζεται να αλλάξω. Και να σας πω την αλήθεια αυτό μου αρέσει. Γιατί στο μεταξύ έχω παχύνει, έγινα δυσκίνητος και βαριέμαι απίστευτα. Και όπως μόλις σας εξήγησα, αυτό μας βολεύει όλους. Γιατί ο καπιταλισμός είναι γλυκός, ελκυστικός και λαμπερός. Και θα είμαι απόλυτα ειλικρινής. Θέλω τον καπιταλισμό μου πίσω. Δεν θέλω να τον χάσω. Πάρτε (μου) τα μέτρα!

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η ράφτρα της Κοκκινιάς

Μαλαματένια λόγια, Γιάννης Μαρκόπουλος, Μάνος Ελευθερίου Το ιστορικό βίντεο του 1974 "Καλύτερα να σ' έλεγαν Μαρία και νά 'σουν ράφτρα μες την Κοκκινιά. .. " Αριστουργηματικό τραγούδι, ιστορική συνάντηση, ο νεοελληνικός πολιτισμός σε μια πολύ δυνατή στιγμή του. Και η δύναμή του αυτή δεν πηγάζει από τις... συμμορίες, αλλά γεννιέται απλά και αβίαστα από την ράφτρα της Κοκκινιάς. Κοιτάζω ξανά και ξανά το παλιό  βίντεο του 1974. Τα σεμνά παιδιά που τραγούδησαν τόσο δυνατά αυτό το τραγούδι, μου φάνηκε πως γεννήθηκαν κι αυτά από μια τέτοια μάνα. Και της αποτίουν ύψιστο φόρο τιμής. Η παλιά Κοκκινιά Ποια είναι η ράφτρα της Κοκκινιάς ; Κυριολεκτικά μιλώντας, θα μπορούσε να είναι μια προσφυγοπούλα, που κατάγεται από την χαμένη πια γι αυτήν πατρίδα της Ιωνίας, που μεγάλωσε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον και ρίχτηκε σε ένα άθλιο αντίσκηνο στις αλάνες τότε της Κοκκινιάς, θύμα βίαιου ξεριζωμού και μιας πρωτοφανούς σε μέγεθος αλλά και ιστορική β

O Χασοδίκης, Ο Καβουρίδης και ο Παύλος, μια εντελώς φανταστική ιστορία

    Ο κος Χασοδίκης καθόταν αναπαυτικά στην περιστρεφόμενη δερμάτινη πολυθρόνα του. Μπροστά  απλωνόταν το  πολυτελές εβένινο γραφείο  και πίσω του,  μέσα από  την τζαμαρία του μεγάλου παράθυρου, δέσποζε πάνω στον ιερό βράχο η αρμονική φιγούρα του Παρθενώνα, κυκλωμένου μέσα στην λιτή του μεγαλοπρέπεια από τα απαλά χρώματα του αττικού σούρουπου.       Ήταν μια καλή μέρα για τον κο Χασοδίκη. Παρά την μεγάλη κρίση που έπληττε χιλιάδες συναδέλφους του, ο ίδιος είχε εξασφαλίσει για το  γραφείο του μερικές μεγάλες υποθέσεις, που θα συντηρούσαν  για καιρό τα κέρδη του.   Ίσως γι αυτό ο κος Χασοδίκης είχε μια έκφραση ικανοποίησης καθώς ατένιζε σιωπηλά τον Παρθενώνα  και χάιδευε ράθυμα την κοιλίτσα του κάτω από το ακριβό γιλέκο. Ίσως όμως και να σκεφτόταν το ξανθό γκομενάκι που θα συναντούσε αργότερα στην κρυφή του γκαρσονιέρα..Ποιος ξέρει...      Τότε άρχισε να δονείται το  τηλέφωνο. Ο κος Χασοδίκης μισούσε τα τηλέφωνα ειδικά όταν του διέκοπταν τις σκέψεις του.  Απηυδισμένος όπως ήταν από τα

Την ιστορία την βρίσκεις πάντα μπροστά σου (γ)

 ΜΕΡΟΣ Γ Το 334 πχ ο Μέγας Αλέξανδρος αποβιβάστηκε στην ασιατική πλευρά του Ελλήσποντου, στον λιμένα των Αχαιών, και κάρφωσε το δόρυ του στην μικρασιατική γη, εγκαινιάζοντας μια υπερχιλιετή εισβολή του Ελληνικού πολιτισμού στην Ασία.  Το 1071, χίλια τετρακόσια χρόνια μετά,  όταν ο Ρωμανός Διογένης ηττήθηκε στην Μάχη του Ματζικέρτ,  χάθηκε για πρώτη φορά μικρασιατική γη από την επιρροή του Ελληνορωμαϊκού πολιτισμού και το κενό γέμισαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι που ίδρυσαν χαλιφάτο στα χαμένα εδάφη. Το αποτέλεσμα ήταν η παλιά αυτοκρατορία να στηρίζεται όλο και πιο πολύ στα ευρωπαϊκά της εδάφη και στους βαλκανικούς  πληθυσμούς.  Επίσης άρχισε να παραδίδει εμπορικά  προνόμια στις Δυτικές ναυτικές δημοκρατίες όπως η Βενετία και η Γένουα.    Μια σχέση «αγάπης και μίσους» εγκαινιάστηκε από τότε  που διαρκεί ως τις μέρες μας, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράδοξο.   Η πολιτική των Παλαιολόγων, που αναπτύξαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, έφερε σε σύγκρουση το …χθόνιο του έθνους με τις πολιτικές επιλογές